It's a challenge
We krijgen de laatste dagen, nu we net terug zijn uit Afrika van onze Challenge regelmatig de opmerking : “dat lijkt me een fantastisch avontuur en al die mensen en plaatsen die je ziet dat moet geweldig zijn”. Steevast antwoord ik daarop: “het is een fantastisch mooie rit met lange dagen maar je maakt weinig mee van de mensen en hun cultuur, daarvoor ligt het tempo te hoog”.
Op zich wel begrijpelijk – de challenge is om een goed bruikbare occasion (auto of motor) vanuit Nederland of België naar Banjul in Gambia te rijden die daar dan verkocht of geschonken wordt ten behoeve van een ontwikkelingsproject. Het is geen expeditie of sight-seeing tour die uiteindelijk in Gambia eindigt. Vanwege allerlei afspraken met de diverse autoriteiten in de te doorkruisen landen is een van te voren vastgelegd tijdschema onontbeerlijk. Daarnaast, de gehele rit inclusief ontvangst in Gambia en terugvlucht duurt minimaal 3 weken. Weinig mensen kunnen zich permitteren om langer van huis te zijn.
Van Antwerpen naar Sotogrande
De eerste etappe, van Antwerpen naar Sotogrande, leg je af in 3 dagen. Die 3 dagen heb je ook nodig al kan het in theorie wel sneller De route die je neemt is vrij zolang je maar op tijd in Sotogrande bent voor de briefing voor de volgende etappe; die is op de avond van de 3e dag. De volgende dag vertrek je om 6:00 richting ferry voor de oversteek naar Tanger.
Eenmaal aangekomen in Tanger is iedereen weer vrij om de route te kiezen die hij of zij wil – de volgende verzamelplaats is Tafraoute. Hier heb je 5 dagen voor. Afhankelijk van de route die je neemt is dat heel ruim tot alle-tijd-nodig. De kortste weg is van Tanger, via Casablanca, Marrakesh,Agadir naar Tafraoute – slechts 950km en merendeels strak asfalt. Via Tétouan, Fez, Erfoud, Merzouge, Foum Zguid, Tata naar Tafraoute is 1600km over smalle bergweggetjes en stukken off-road waar het tempo er behoorlijk uit moet. Wij deden daar 3,5 dag over. Wie een nog wat zuidelijker route wil volgen heeft echt die 5 dagen nodig omdat deze route zeer slecht begaanbaar is en alleen met een fatsoenlijk geprepareerde 4×4.
Van Tanger naar Tafraoute via Fez en Merzouga zandduinen
Vanaf hier rijdt iedereen in principe dezelfde weg via Laâyoune naar Dakhla (2 dagen – 1150km waarvan ongeveer 100km bergroute en de rest strak asfalt) waar de volgende briefing is voor de grensovergang met Mauritanië. Hierna is het (verplicht) in konvooi rijden tot de finishplaats in of nabij Banjul. In Mauritanië rij je in konvooi vanwege de veiligheid; escorte van de Gendarmerie Nationale. Wij hebben samen met een paar andere teams op enig moment een andere route genomen – zonder Gendarmerie – omdat de geplande route te zwaar was voor de personen auto’s. [lees Kreupelen door de Sahara in nachtelijk Mauritanië]
Toegang tot Mauritanië
De route door Mauritanië – deels dwars door het Parc National du Banc dÁguin – is prachtig mits je een goed geprepareerde 4×4 rijdt; zo niet, ga dan gewoon over de autoweg die Nouadhibou met Nouakchott verbindt. Dat is 480km en in één dag te doen. Enige nadeel, je bent dan veel eerder in Nouakchott, de hoofdstad van Mauritanië en moet daar dan 2 dagen op de overige teams wachten die wel de ‘ruige’ route rijden. En Nouakchott is niet bepaald bekend om haar uitgaansleven.
Van Nouakchott naar de grensovergang met Senegal bij Diama is ongeveer 200km waarvan 100km ‘zand’piste. Er is ook een overgang bij Rosso, volledig over het asfalt te bereiken maar deze post heeft bij vele reizigers een zekere reputatie opgebouwd van hustlers en moeizame douanebeambten die graag extra betaald worden voor hun diensten. De grensovergang bij Diama heeft in ieder geval een aanzienlijk betere naam. [voor meer details over Diama lees "Oliver Twist en de Senegalese grens"].
Incognito op een lokaal terras (Tafraoute)
De challenge heeft als gewoonte om te onderhandelen over de doortocht in plaats van het officieel vereiste Carnet de Passage (CPD) te hanteren. Dit betekent een lange wachttijd, dagprijzen voor de vereiste stempels en aantekening in het paspoort van de bestuurder voor de doortocht [kunnen variëren van €50 tot €200 per auto - bron: diverse reissites] en reëel risico dat er onder toezicht direct naar de grens met Gambia gereden moet worden. [lees ook Grenzen, regels en autoriteiten]
Senegal uit stelt weinig voor en Gambia in nog minder. Stempeltje, stempeltje en gaan. Aan de grens worden de deelnemers belaagd door geldwisselaars, sigaretten en bierverkopers en vooral vrouwen en meisjes met zakjes noten. Dat belaagd worden valt ook wel weer mee. Ook hier eigenlijk hetzelfde als aan de Senegalese grens: wees aardig en resoluut, blijf lachen en er is weinig aan de hand. Niet boos of agressief worden, dat heeft een averechts effect.
Wel aardig om in deze context te vermelden. De verkopers van bier en sigaretten weten exact waar de challengers naar toe gaan: Njawara. En, zo verkondigen zij stellig, daar kun je niets kopen, zeker geen sigaretten of bier. Dat is tot op zekere hoogte waar. Zolang het licht is kun je inderdaad geen van deze producten binnen het NATC (Njawara Agricultural Training Center); een schoolcomplex – daar gaat de gehele ‘kermis’ heen – krijgen. Maar wel net buiten de poort voor exorbitante prijzen; in euro’s uiteraard.
Maar als het donker is? Dan kun je de producten gewoon op het schoolterrein kopen. Sterker nog, je struikelt over de handelaren en de prijzen zijn dan ook ineens een stuk milder. Wat blijkt, de oppergoeroe van het NATC heeft een deal gemaakt met deze handelaren. Alcohol is in principe verboden behalve …. juist, als er challengers komen en het is donker. Lange leve Badarra Jobe, de principle van het NATC.
De ontvangst in Njawara is zondermeer hartelijk te noemen en men heeft kosten noch moeite gespaard om de challengers te verwelkomen. Ruime en goede maaltijden, zang, dans en vooral veel toespraken in een ontzettend volle en hete ‘town hall’ .
De volgende dag is het dan op weg naar Banjul, via de ferry bij Barra. Altijd een spektakel, altijd bloedheet met veel wachten maar het is en blijft een belevenis.
Als het hele konvooi aan de andere kant van de Gambia rivier is aangekomen sta je in principe al in Banjul maar de finishplaats ligt in Bijilo, zo’n 20km zuidwest. Deze rit over de Bertil Harding Highway wordt opnieuw in konvooi gereden maar met een politie-agent op de motor voorop en op een wijze die een sneeuwschuiver nog jaloers zou maken. Het verkeer wordt letterlijk van de weg geveegd.
Is het dan eigenlijk nog wel leuk zo’n Challenge?
Oh ja, zonder meer, maar zoek binnen de groep gelijkgestemden of nog beter schrijf met een groepje gelijkgestemden in. Niet iedereen rijdt met hetzelfde doel voor ogen of specifiek voor het goede doel. Dat is wel de formele insteek van de organisatie maar in praktijk blijken er veel deelnemers hoofdzakelijk voor het avontuur te gaan en de staat waarin het voertuig Gambia bereikt is van ondergeschikt belang. Iets wat overigens ook de kopers bij de veiling weten. Het is ook niet voor niets dat ze al in Njawara komen kijken wat er zoals komt binnen hobbelen.
lokaal terras in Tan-Tan (Landrover city)
Meedoen aan een challenge laat je in ieder geval zien hoe een ander deel van de wereld leeft. Ook al rij je alleen asfalt, zijn de vergezichten even adembenemend, kom je door grote steden en piepkleine dorpjes die zeker nog lang op het netvlies blijven staan. Wees vriendelijk tegen de bevolking, pak her en der een lokaal terrasje of restaurant en geniet van hoe anders het leven aanvoelt. Er is niet veel tijd voor maar zelfs die korte ervaringen zijn meer dan de moeite waard.
Ben je zelf zo’n thrill seeker, ok, is het nog steeds leuk maar onthoud dat je waarschijnlijk meer risico zult nemen dan mensen die voor het goede doel gaan en hun materiaal heel willen houden (en dus minder risico nemen). Hoe beter de conditie van de auto bij aankomst hoe meer hij opbrengt voor het goede doel en hoe minder je onderweg behoeft uit te geven aan reparaties – veelal noodreparaties – wat de effectieve bijdrage van de sponsors aan het goede doel ook weer te goed komt.
Heb je besloten om je auto te doneren voor een bepaald project, prepareer hem dan in Nederland (of België) en rij ermee alsof hij al van de nieuwe eigenaar is. Neem reserve-onderdelen mee waarvan je weet dat ze relatief snel nodig zijn zoals filters en zorg dat de auto op goede banden staat. Voor je eigen veiligheid en omdat goede banden duur en slecht verkrijgbaar zijn. Hou verder rekening met het beoogde gebruik en ‘wegennet’ in Gambia.
Laat de auto minimaal een grote beurt geven en vervang alles wat al geruime tijd aan slijtage onderhevig is geweest zoals V-snaren, remmen, rubberbussen, schokdempers, etc. en verzwaar eventueel de vering. E.e.a. is uiteraard afhankelijk van leeftijd en onderhoud dat de auto heeft ondergaan. Last but not least – plaats een beschermplaat onder de motor zodat carter, stuurhuis en versnellingsbak gevrijwaard worden van stenen en andere harde obstakels. Bij bepaalde typen auto’s kan het ook raadzaam zijn om een beschermplaat onder de brandstoftank aan te brengen.
Rij er geen auto naartoe onder het motto, als ze er nog wat aan doen hebben ze een aardig karretje dat nog een poosje mee kan. Over het algemeen heeft men helemaal geen geld om er nog iets aan te doen. Regelmatig onderhoud is al een heikel punt. Die opstelling is een zekere garantie dat het voertuig binnen no time een kippenhok is geworden en de mensen nog steeds dezelfde nood hebben – alleen nu urgenter.
Voor auto’s die geveild worden kan ik nog tot een zeker niveau billijken dat je risico’s neemt maar maak het niet te gek. Niet voor je eigen veiligheid, niet voor de veiligheid van je mede-challengers en niet voor de toekomstige eigenaar die vaak toch ver in de ondiepe buidel moet om jouw auto te kopen. Alhoewel de meeste auto’s opgekocht zullen worden door handelaren. Daarbij – de opbrengst is voor een project waar je bij inschrijving je naam aan verbonden hebt; meestal een project dat gebudgetteerd is voor een bepaald bedrag en waarvan men hoopt dat project te kunnen financieren uit jouw auto.
weg tussen Erfoud en Merzouga
Wil je dan toch helemaal los gaan, ook prima, maar overweeg dan een “rondje” Marokko waarbij je echt zelf helemaal verantwoordelijk bent voor je auto. Mauritanië, Senegal en Gambia bieden na Marokko binnen de mogelijkheden (veiligheid, bewegingsvrijheid, tijd) eigenlijk geen enkele uitdaging voor de ‘echte’ coureur. Nadeel is natuurlijk wel dat je daarvoor waarschijnlijk weinig sponsors zal vinden, maar ja, dat is ook een challenge.
