Riders Gambia – een bevlogen club

Dinsdag 26 april 2011 hadden we het genoegen om persoonlijk een kijkje in de keuken van Riders Gambia te mogen nemen. Dit bezoek was onderdeel van onze 2^e trektocht dit jaar door Gambia. En net als voorgaande keren hadden we weer een auto gehuurd en onze gids en vriend Saikou Chan achterin geladen. Het voornemen was om een aantal ontwikkelingsprojecten te bezoeken en op basis van eigen waarneming te besluiten welk project, HET project van onze Challenge gaat worden.

De eerste dag zouden we met de ferry van Banjul naar Barra gaan, een bezoek brengen aan Njawara en dan de volgende dag door naar Kuntaur. Helaas kampen de havenautoriteiten al weken, maanden eigenlijk, met grote technische problemen met de ferryovergang en dat was ook nu nog steeds het geval. Slechts één ferry in de vaart en die zat ‘vast’ in Barra. Als de ferries (3) in tip-top conditie zijn hebben ze 35 minuten nodig om de oversteek te maken en kunnen ze het enorme aanbod van forenzen, handelaren en vrachttransport net aan. Met slechts één ferry in de vaart, die bovendien een uur nodig heeft om de oversteek te maken, is deze bottleneck fataal. Het alternatief is de veel kleinere ferry bij Farafenni maar dat is zo’n 200 km oostelijk van Banjul.

Na uren wachten in de smalle straten van Banjul onder de brandende zon hebben we uiteindelijk ver in de middag besloten die overgang de volgende dag te nemen. Terug naar ons gehuurde appartement in Fajara en vroeg naar bed om de volgende ochtend vroeg aan een tocht van 300 km te beginnen naar Kuntaur. Uiteindelijk zouden we de volgende dag na 6,5 uur onze bestemming voor die dag bereiken. Alsnog naar Njawara, ruim 200km in westelijke richting was niet echt aantrekkelijk. Bovendien was ons enthousiasme voor Njawara toch al wat bekoeld door het uitblijven van enige reactie op ons verzoek om een bezoek te brengen.

Hoe anders ons, min of meer onaangekondigde, bezoek aan Riders Gambia – onderdeel van Riders for Health – op dinsdag 26 april. We hadden van de Nederlandse afdeling al wel begrepen dat we welkom zouden zijn als we gingen maar dat men mogelijk niet veel tijd voor ons zou hebben.

Op het moment dat we onze neus bij de slagboom, die toegang geeft tot het terrein van de Riders, lieten zien was iedereen direct aardig, beleefd en meer dan behulpzaam. Er werd direct contact opgenomen met de programme director, Therese Drammeh, en nog geen minuut later werden we naar het hoofdkantoor begeleid. Halverwege deze korte wandeling stoof een Rider vanuit de motorfietsgarage op ons af om ons te begroeten. Deze man hadden we een dag eerder ontmoet in Kartong – waar hij op visite was bij vrienden.

In het hoofdkantoor, en dat klinkt grootser dan het kleine gebouw in werkelijkheid is, maakten we kennis met Therese Drammeh, voormalig top-ambtenaar op het ministerie van volksgezondheid in Gambia. Ook aangeschoven was Ali Ceesay, deputy programme director, verantwoordelijk voor de technische aspecten van het Riders programma.

Beiden hadden alle tijd voor ons, legden duidelijk uit wat de status van het project was, waar de behoeften lagen en op welke wijze ze de Desertbeagle (voor hun nog Daihatsu Rocky) wilden inzetten. Wij, op onze beurt, hebben alle modificaties en aanpassingen opgesomd in een poging om de wagen maximaal op de omstandigheden in Gambia en het gebruik af te stemmen. Verder hebben we de afspraak gemaakt dat indien er aanvullende wensen of noden zijn, zij deze direct naar ons communiceren zodat in overleg gezocht kan worden naar een invulling daarvan.

De aansluitende rondleiding over het terrein van de Riders was minimaal opzienbarend. Dat wil zeggen, als je vertrouwd bent met de omstandigheden in het land. Nergens was ook maar iets van zwerfafval te vinden, alle auto´s die er stonden waren schoon en geen van hen vertoonde deuken, butsen of andere defecten die zo kenmerkend zijn voor Afrikaanse voertuigen. Op zich eigenlijk niet verwonderlijk omdat één van de stelregels van Therese is: “The dust is Gods will, the trash is our doing”. En dat ze geen begrip voor troep had was heel duidelijk. De werkplaatsen zien er dan ook onberispelijk uit, ordelijk en schoon. We hebben Nederlandse werkplaatsen gezien die er een stuk slechter uitzagen.

Deze sterke focus op ordelijkheid, netheid en zorgvuldigheid is de sleutel voor succes van het Riders programma. Als men toestaat dat iets stuk begint te gaan of dat het niet zo erg is als ergens wat blijft zwerven is het heel moeilijk om daar een halt aan toe te roepen. En je ziet het overal, zodra kleine gebreken en slordigheden getolereerd worden gaan dingen definitief stuk en blijft een onbeheersbare chaos achter. Situaties die veel meer kosten dan dat preventieve zorg kost om ze te voorkomen. Opleiding en middelen zijn uiteraard nodig maar veel kan al voorkomen worden door een gedegen managementstijl waar de focus ligt op bewustwording. En Therese Drammeh heeft dat.

Vandaar dat wij uiteindelijk besloten hebben om helemaal voor Riders Gambia c.q. Riders for Health te gaan. Je kunt wagonladingen materiaal en geld in een project pompen, als het niet met een duidelijk visie wordt geleid die wars is van persoonlijk gewin hebben al die inspanningen weinig tot geen nut. Er zijn tal van projecten waar men met de beste bedoelingen veel tijd en geld in gestoken heeft maar die zodra de geldstroom of het toezicht stopt, ineen storten. Te kleinschalige projecten die niet onder een constante supervisie staan storten in. Te grootschalige projecten trekken vaak verkeerde ´partners´ en sluiten de gewone bevolking uit van participatie waardoor so wie so een deel van de hulp niet terecht komt waar die echt nodig is. Riders for Health heeft een modus gevonden waarin deze gevaren geminimaliseerd worden en participatie – en dus gedeelde verantwoordelijkheid – van de locale bevolking maximaal is.

Over participatie gesproken,niet alleen de leiding ligt bij een vrouw ook in de garage van Riders liepen een aantal vrouwelijke monteurs rond. Wat geheel in lijn is met onze bevindingen bij andere succesvolle projecten waar vrouwen de kar trekken.